De Heimlich greep: wanneer en hoe pas je hem toe?
Geplaatst op 5 maart 2025
De heimlich greep is een veelbesproken reddingstechniek bij verstikking. Ooit is deze greep ontwikkeld door dokter Henry Heimlich, vandaar de naam. Toch duiken er tegenwoordig allerlei vragen op: “Waarom geen heimlich greep?”, “Is er een heimlich greep verbod?” en “Wanneer heimlich greep toepassen?”. In deze blog lees je wat de heimlich greep inhoudt, wanneer je het gebruikt en wat de nieuwste inzichten zijn.
Waar komt de heimlich greep vandaan?
De naam “heimlich greep” komt van dokter Henry Heimlich, die in de jaren ’70 deze techniek introduceerde om een verstikkingsobject uit de luchtpijp te verwijderen. De greep staat ook bekend als “abdominal thrusts” of in het Nederlands “buikstoten”. Vroeger was deze manoeuvre de eerste keuze bij verstikking, maar in de loop der jaren zijn de officiële richtlijnen aangepast en worden buikstoten gecombineerd met rugslagen.
Waarom geen heimlich greep meer?
Er bestaat geen officieel verbod op de "heimlich greep," maar de internationale EHBO-richtlijnen adviseren tegenwoordig eerst rugslagen toe te passen bij iemand die dreigt te stikken.
Als deze rugslagen niet effectief blijken, volg je buikstoten, de techniek van dokter Heimlich. Het Rode Kruis combineert echter altijd beide methoden – zowel rugslagen als buikstoten – wat heeft geleid tot juridische discussies over de juiste benaming en toepassing. Hierdoor wordt de term "heimlich greep" in officiële EHBO-documenten niet meer gebruikt en heten ze tegenwoordig gewoon buikstoten. De term maakt natuurlijk ook weinig uit, zolang er maar een nadruk ligt op de correcte volgorde en uitvoering van beide technieken.
Wanneer heimlich greep toepassen?
Volgens de huidige richtlijnen gebruik je de heimlich greep (ofwel buikstoten) alleen als rugslagen geen effect hebben. Let op:
- Probeer eerst 5 stevige rugslagen tussen de schouderbladen.
- Werken deze niet, dan geef je 5 buikstoten.
- Blijf afwisselen tussen rugslagen en buikstoten totdat het object loskomt of totdat professionele hulpdiensten arriveren en het overnemen.
Is de heimlich greep nog steeds nuttig?
Ondanks de verwarring over de naam, blijft de techniek in noodsituaties natuurlijk net zo belangrijk als eerst. Het is geen “verboden” greep, maar een onderdeel van de huidige verstikkingsprocedure. Eerst rugslagen, dan buikstoten. Het belangrijkste is dat je weet hoe je moet handelen bij verstikking. Of je het nu “heimlich greep” noemt of “abdominal thrusts,” de kern is dat je iemand helpt om weer vrij te kunnen ademen.
Meer leren over eerste hulp?
Wil je goed voorbereid zijn op noodsituaties, zoals verstikking of ander letsel? Bekijk dan onze EHBO cursus of BHV cursus. Zo leer je stap voor stap hoe je bij verschillende incidenten hulp biedt, inclusief de juiste volgorde van rugslagen en buikstoten.
De heimlich greep, ook wel “abdominal thrusts” genoemd, is dus alles behalve verboden. Alleen wordt het tegenwoordig gecombineerd met rugslagen in de officiële richtlijnen. De techniek is zeker niet achterhaald: als iemand stikt en rugslagen niet helpen, kunnen de "heimlich" buikstoten juist levensreddend zijn. Leer deze en andere EHBO-vaardigheden via een erkende cursus, zoals die van IVM zodat je in noodsituaties het verschil kunt maken.